Түгээмэл Асуултууд

1. Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөр гэж юу вэ?

Австралийн тэтгэлэг бол ирээдүйн даян дэлхийн, хөгжлийн төлөөх манлайлагчдыг бэлтгэхэд зориулсан Австралийн Засгийн газраас санхүүжүүлдэг тэтгэлэг юм. Тэтгэлэгт шалгарагсад ур чадвар, мэдлэгээ дээшлүүлснээр нийгэмд эерэг өөрчлөлт хийх, Монгол Австрали улсын хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхэд хувь нэмэр оруулна.

Тэтгэлгийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг Australia Awards website холбоосоор орж үзнэ үү.

2. Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн болзол шалгуурууд юу вэ?

Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт өргөдөл гаргагчид тэтгэлгийн бүх ерөнхий шалгуурыг хангах ёстой.

Австралийн тэтгэлэгт өргөдөл гаргагчдад тавигддаг ерөнхий шалгууруудаас гадна, Монгол Улсад олгох тэтгэлэгт тавигддаг тусгай шалгууруудыг хангах шаардлагатай. Эдгээрийг Монгол Улсад зориулсан үндсэн мэдээллээс үзэж болно. Өргөдөл гаргагчид цаашид тэтгэлэгт хөтөлбөрт тэнцэхийн тулд бүх шалгуурыг хангасан байх ёстой. Өргөдөл гаргагчид орон нутгийн, эсвэл хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлсэн эсэхээс хамаарч, болзол шалгуурыг харгалзан үздэгийг анхаарна уу.

Та өөрийнхөө тэтгэлгийн болзол шалгуурт нийцэж байгаа эсэхээ энд дарж шалгана уу.

3. Австралийн тэтгэлгийг ямар түвшний сургалтад олгох вэ?

Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийг танхимын болон судалгааны магистрын түвшинд олгоно.

 

4. Австралийн тэтгэлэг ямар хугацаанд үргэлжлэх вэ?

Их сургуулийн курсын мэдээлэлд дурдсан хамгийн богино хугацааны туршид тэтгэлгийг олгоно. Магистрын зэргийн сургалтын хугацаа хамгийн ихдээ хоёр жил байна. Сонгосон курсын үргэлжлэх хугацаа хоёр жилээс бага байж болно.

5. Судалгааны магистрын тэтгэлэгт өргөдөл гаргахад юу шаардлагатай вэ?

Судалгаа хийх хэрэгцээгээ тодорхой харуулсан, эсвэл Монголд эргэж ирээд судалгаа явуулах, судлаачдад багшлах, тэднийг удирдах боломжтой өргөдөл гаргагчдад судалгааны магистрын тэтгэлэг олгоно.

Судалгааны магистрт хандахыг хүссэн өргөдөл гаргагчид судалгааны ажлын удирдагчаасаа зарчмын хувьд дэмжсэн зөвшөөрөл бичгээр авсан байна. Уг зөвшөөрлийг цахим өргөдлийн системд хавсаргана.

Австралийн дээд боловсролын байгууллагуудын эрдэм шинжилгээний ажлын давуу талуудын талаар тэдгээрийн цахим хуудсаас үзэж болно.

6. Өмнө нь гадаадад суралцсан бол Австралийн тэтгэлэгт өргөдөл гаргаж болох уу?

Болно, гэвч өмнө нь гадаадад сурч байгаагүй өргөдөл гаргагчдад түлхүү анхаарал хандуулна.

7. Магистрын зэрэгтэй өргөдөл гаргагч ижил түвшний зэрэг олгох сургалтын тэтгэлэгт хандаж болох уу?

Болно. Өргөдөл гаргагчид өмнө нь хамгаалсан магистрын зэргээсээ өөр чиглэлээр магистрын зэрэг эзэмших гэж байгаа тохиолдолд өргөдөл гаргаж болно. Тэтгэлэг хүртэгчдийг сонгон шалгаруулахдаа өмнө нь гадаадад суралцаж байгаагүй өргөдөл гаргагчдыг эн тэргүүнд анхаарч үзнэ. Өмнө нь магистрын зэрэг эзэмшсэн өргөдөл гаргагчид энэ талаар өргөдөлдөө дэлгэрэнгүй мэдээллэх шаардлагатай.

Австралийн тэтгэлгийг өмнө нь хүртсэн хүмүүс өргөдөл гаргаж болох боловч, Австралийн тэтгэлгийн бодлогын гарын авлагад зааснаар Монголд эргэж ирээд, Австралид сурсан хугацаанаасаа хоёр дахин урт хугацаанд ажиллаж, амьдарсны дараа дахин өргөдөл гаргаж болно.

 

8. Сонгон суралцах курс, сургуулиа хэрхэн олох вэ?

Өргөдөл гаргагчид өөрсдийн мэргэжил, ажлын туршлага болон манлайллын зорилгод нийцсэн, Монгол Улсын хөгжилд хувь нэмэр оруулахад хамгийн тохиромжтой курсыг Австралийн их сургуулиудаас олж тогтоох шаардлагатай. Курс хайх удирдамжтай энд дарж танилцана уу.

Австралийн тэтгэлгээр зөвхөн Гадаад оюутнуудад зориулж баталсан жагсаалтад (CRICOS) орсон курсуудээс сонгон суралцах боломжтой. Энэ нь Австралид оюутны визээр суралцах хүмүүст зориулсан Австралийн Засгийн газрын цахим хуудсанд байршуулсан Австралийн их сургуулиудын курсын жагсаалт юм. Жагсаалтыг эндээс үзнэ үү.

Өргөдөл гаргахдаа Австралийн их сургуулиас урилга авсан байх шаардлагагүй. Харин их сургуулиудын цахим хуудсыг нарийвчлан судалж, суралцах курсээ тодорхойлж CRICOS цахим хуудсанд байгаа эсэхийг шалгах хэрэгтэй. Өргөдөл гаргагчид хоёр курс ба их сургуулийг сонгож өргөдөлдөө бичнэ.

9. 1-р ангиллаас өргөдөл гаргагчид Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт өргөдөл гаргахад юу шаардлагатай вэ?

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлж, нотолсон өргөдөл гаргагчдаас бусад бүх өргөдөл гаргагчдад дараах шаардлагууд тавигдана. Үүнд:

  • Сүүлийн хоёр жил төрийн албанд тасралтгүй ажилласан байх
  • Дээрх хугацаанд төв/ орон нутгийн төр засгийн байгууллагууд, төрийн их, дээд сургууль, эмнэлэг, дунд сургууль болон төрийн өмч давамгайлсан үйлдвэрийн газрууд зэрэг төрийн байгууллагад ажилласан байх
  • Тэтгэлгийн бусад бүх болзол шалгууруудыг хангасан байх.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлж, нотолсон өргөдөл гаргагчид дээр дурдсан ажлын туршлагад тавих шалгуураас чөлөөлөгдөнө.

 

10. 2-р ангиллаас өргөдөл гаргагчид Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт өргөдөл гаргахад юу шаардлагатай вэ?

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлж, нотолсон өргөдөл гаргагчдаас бусад бүх өргөдөл гаргагчдад дараах шаардлагууд тавигдана. Үүнд:

  • Сүүлийн хоёр жил тасралтгүй ажилласан байх
  • Хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн байгууллага, төрийн бус байгууллага, эсвэл хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн болон боловсролын байгууллага, Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа олон улсын байгууллага зэрэгт хувийн байгууллагад дурдсан хугацаанд ажилласан байх
  • Тэтгэлгийн бусад бүх болзол шалгууруудыг хангасан байх.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлж, нотолсон өргөдөл гаргагчид дээр дурдсан ажлын туршлагад тавих шалгуураас чөлөөлөгдөнө.

 

11. Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт хандахын тулд IELTS/ iBT-TOEFL/ PTE Academic – ийн ямар түвшинг хангасан байх шаардлагатай вэ?

Өргөдөл гаргагчид 2025 оны 1 дүгээр сарын 1-ний байдлаар хүчинтэй Academic IELTS-ийн голч оноо 6.0 (эсвэл iBT-TOEFL, PTE Academic – ийн дүйцэх), нэгж оноо 5.5-аас доошгүй дүнтэй байна. Хэрэв тэтгэлэгт сонгогдвол, Монголд явагдах англи хэлний 3 хүртэл сарын сургалтанд хамрагдах боломжтой. Англи Хэлний сургалтаа төгсөөд, IELTS-ийн 6.5 онооны шалгуурыг хангаагүй нөхцөлд тэтгэлгээс хасагдана.

Санамж: Зарим курсэд элсэхэд англи хэлний илүү өндөр түвшний оноо шаарддаг. Иймд өргөдөл гаргагчид тухайн сургуулийн шаардсан түвшинд хүрэх ёстой.

Санамж: Academic IELTS/ iBT-TOEFL -ийн гэрчилгээ хоёр жилийн хугацаанд хүчинтэй байдаг. Иймд 2023 оны 1 дүгээр сарын 1-нээс хойш шалгалт өгсөн байх шаардлагатай. Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт зөвхөн Academic IELTS/ iBT-TOEFL/ PTE Academic -ийн оноог хүлээн зөвшөөрнө. General IELTS, TOEFL Test Home edition, Institutional TOEFL – ийн оноог хүлээн зөвшөөрөхгүй.

Санамж: Гадаадад дээд боловсрол эзэмшсэн өргөдөл гаргагчид Англи хэлний шалгуураас чөлөөлөгдөхгүй. Бүх өргөдөл гаргагчид IELTS/ iBT-TOEFL/ PTE Academic – ийн гэрчилгээтэй байх шаардлагатай.

 

12. IELTS/ iBT-TOEFL/ PTE Academic – ийн шалгалтын гэрчилгээг тэтгэлэгт өргөдөл илгээсний дараа ирүүлж болох уу?

Үгүй. Academic IELTS/ iBT-TOEFL/ PTE Academic – ийн гэрчилгээг цахим өргөдөлд хавсаргана.

13. Хоёр жил ажилласан ажлын туршлагыг хэрхэн тооцох вэ?

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлж, нотолсон өргөдөл гаргагчдаас бусад 1 болон 2-р ангилалд хамаарах бүх өргөдөл гаргагчид сүүлийн хоёр жил тасралтгүй хөдөлмөр эрхэлсэн байх ёстой. Хоёр жилийн хугацааг өргөдөл хүлээж авч эхлэх өдөр буюу 2024 оны 2-р сарын 1-нээс хойш ухрааж тооцно.

Санамж: Эмэгтэйчүүдийн 2024 оны 2-р сарын 1-нийг хүртэлх хоёр жилийн хугацаанд хүүхдээ асрах чөлөөтэй байсан хугацааг ажилласан жилд оруулж тооцно.

14. Хоёр жилийн ажлын туршлага нэг ажил олгогчийн хэмжээнд байх ёстой юу?

Ангилал 1-ийн өргөдөл гаргагчид өмнөх хоёр жилд төрийн албанд ажилласан байх шаардлагатай боловч, төрийн өөр өөр байгууллагад ажил эрхэлсэн байж болно.

Ангилал 2-ын өргөдөл гаргагчид энэ хугацаанд өөр өөр байгууллагад ажилласан байж болно.

15. Хоёр жил ажил эрхэлсэн нотлох баримтыг өргөдөлд хавсаргах ёстой юу?

Тийм. Өргөдөл гаргагчид хоёр жил тасралтгүй ажилласныг Нийгмийн Даатгалын бичилтээр баталгаажуулна.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэдгээ мэдүүлж, нотолсон өргөдөл гаргагчид дээрх шалгуураас чөлөөлөгдөнө.

Санамж: Тасралтгүй ажилласан жилийг зөвхөн бакалаврын болон магистрын зэргээ хамгаалсан өдрөөс хойш тооцож, нийгмийн даатгалын бичилтээр баталгаажуулна. Сайн дурын нийгмийн даатгалын бичилтээр хөдөлмөр эрхлэлтийг баталгаажуулахгүй.

16. Өргөдөл болон дагалдах бичиг баримтуудыг хэрхэн мэдүүлэх вэ?

Өргөдлийг дагалдах бүх бичиг баримтуудын хамт цахимаар мэдүүлэх ёстой.

OASIS цахим системд байршуулах бичиг баримтын хэмжээ хязгаартай тул бүх файлыг PDF хэлбэрээр өндөр чанартай, бага хэмжээтэйгээр илгээхийг зөвлөнө.

17. Интернетэд холбогдож, цахим өргөдөл бөглөх боломжгүй бол яах вэ?

Интернэтэд холбогдох боломжгүй өргөдөл гаргагчид Монгол дахь Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн газартай нэн даруй холбогдож, өргөдөл мэдүүлэх бусад арга замуудын талаар ярилцана уу. Өргөдөл хүлээн авах цахим систем товлосон өдрөө хаана гэдгийг анхаарна уу.

18. Өргөдөл гаргахад ямар бичиг баримтуудыг хавсаргах шаардлагатай вэ?

Өргөдөлд хавсаргах бичиг баримтуудын жагсаалтыг Монгол Улсад зориулсан үндсэн мэдээллээс үзнэ үү. Нотариатаар баталгаажуулж, англи хэлээр орчуулах шаардлагатай бичиг баримтыг онцлон анхаарна уу. Олон хуудастай бичиг баримтын (нийгмийн даатгалын бичилтийн хуулбар г.м) хуудас бүрийг давтан болон өөрөөр нэрлэхийн оронд нэгтгэн зөв нэрлээд, хавсаргах хэрэгтэй. Хэт олон файл байршуулах нь системд алдаа үүсгэж, өргөдлийг хүчингүй болоход хүргэж болзошгүйг анхаарна уу.

Танхимын болон судалгааны магистрын түвшний шалгуурууд өөр өөр болохыг Монгол Улсад зориулсан үндсэн мэдээлэлд дэлгэрэнгүй дурдсан тул анхаарна уу.

19. Өргөдлийг хэрхэн үнэлж, сонгон шалгаруулдаг вэ?

1 ба 2-р ангиллын сонгон шалгаруулалт гурван үе шаттай:

  • 1-р үе шат: Өргөдөл болзол шалгууруудыг хангаж, бичиг баримтыг бүрэн хавсаргасан эсэхийг шалгана.
  • 2-р үе шат: Болзол шалгуур хангасан өргөдлүүдийг хараат бус шинжээчдийн баг үнэлнэ.
  • 3-р үе шат: Хараат бус шинжээчдийн багийн үнэлсэн өргөдлийн заримыг хураангуй жагсаалтад оруулна. Хураангуй жагсаалтад багтсан өргөдөл гаргагчдыг Австралийн Засгийн газрын ахлах мэргэжилтний даргалсан Монголын төр болон бусад байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн тусгай комисс ярилцлагад урина. Ярилцлагын үеэр, Монгол Улсын иргэний үнэмлэх, гадаад паспортын эх хувийг авчирч, оршин суугаа газраа шалгуулах ба дипломын нүүр хуудас, дүнгийн хавсралтын эх хувийг мөн авч ирнэ.

Koмисс сонгон шалгаруулалтын дүнг эцэслэсний дараа, шалгарсан хүмүүсийн нэрсийн жагсаалтыг Австралийн ГХХЯ-нд батлуулахаар илгээж, зөвшилцсөний үндсэн дээр тэтгэлэгт хамрагдах урилгыг хүргүүлнэ.

Өргөдөл гаргагчид Монгол дахь Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн цахим хуудсанд байршуулсан видеог үзэж, өргөдөл гаргах, сонгон шалгаруулах тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийг үзэх нь зүйтэй.

20. Их сургуулийн дүнг хэн баталгаажуулах вэ?

Өргөдөл гаргах үед их сургуулийн диплом, дүнгийн хуулбарыг нотариатаар баталгаажуулна.

Өргөдөл гаргагч хураангуй нэрсийн жагсаалтад орж, ярилцлагад ирэхдээ бичиг, баримтын эх хувийг авчирч, тэдгээрийн үнэн, зөвийг шалгуулж, гэрчлүүлнэ.

21. Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн хүрээнд ямар мэргэжлээр суралцах боломжтой вэ?

Юуны өмнө, хоёр өөр их сургуулийн ойролцоо хоёр курсыг сайн судалж, анализ хийж, сонгохыг зөвлөж байна. Суралцах курсууд өргөдөл гаргах тухайн жилд батлагдсан тэргүүлэх чиглэлүүдэд нийцсэн байх ёстой. 2025 онд суралцах чиглэлүүдийг Монгол Улсад зориулсан үндсэн мэдээллээс үзнэ үү.

Сонгосон курс нь хоёр жилээс хэтрэхгүй байх ёстой.

Өргөдөл гаргагчид Сонгон суралцах курсээ хайж судлах удирдамжтай танилцах нь зүйтэй.

22. Сонгосон курсууд урьд өмнө нь сурсан чиглэлээр байх ёстой юу?

Шаардлагагүй. Магистрт өргөдөл гаргагч ажлын туршлага, карьерын зорилгоосоо хамаарч, өмнө нь эзэмшсэнээс өөр чиглэлээр суралцахаар курс сонгож болно. Тэд Австралид суралцсаны үр дүнд олж авах мэдлэг, чадварыг ашиглан эх орныхоо хөгжилд хэрхэн хувь нэмэр оруулах талаар өргөдөлдөө тодорхой тусгасан байх ёстой.

Өмнө нь эзэмшсэн магистрын мэргэжилтэй ижил чиглэлээр Австралийн тэтгэлэгт өргөдөл гаргаж болохгүй.

Тэтгэлэгт амжилт гаргахын тулд ямар ч курс сонгосон тэр нь өргөдөл гаргагчийн суурь мэргэжилтэй уялдсан байвал зохино. Жишээ нь: Эдийн засгийн чиглэлээр суралцах хүмүүс мэргэжлийн сургалтын явцдаа Математик үзсэн байх шаардлагатай.

 

23. Өргөдөл илгээсний дараа сурах курсээ өөрчилж болох уу?

Ерөнхийдөө, үгүй. Сонгосон курс нь тэтгэлэг хүртэгчдийг сонгон шалгаруулалтад нэр дэвшүүлэх нэг үндэслэл болдог. Иймд анх өргөдөл гаргах шатанд сонгосон курсуудыг тухайн хүнээс өөрөөс нь үл шалтгаалах нөхцөл байдал үүссэнээс бусад тохиолдолд дэмжихгүй. Иймд өргөдөл гаргагчид суралцах курсээ сайтар судалж, зөв сонгосны дараа өргөдлөө ирүүлэх нь чухал.

Курс солих хүсэлтийг тухайн тохиолдол тус бүрээр авч үзэх эрхийг Австралийн ГХХЯ эдлэнэ.

 

24. Австралийн их сургуулиудад хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд Судалгааны магистрын өргөдөл гаргагчид удирдагч багшаа олсон байх ёстой юу?

Тийм. Судалгааны магистрт өргөдөл гаргагч нь судалгааны ажлын удирдагч багштай зөвшилцсөн тухай нотлох бичиг баримтыг хавсаргах шаардлагатай. Судалгааны ажлын удирдагч багш олоход цаг хугацаа шаардагддаг.

25. Өргөдөл гаргагчдад тэтгэлэг хүртээсэн талаар хэдийд мэдэгдэх вэ?

Тэтгэлэгт урьдчилсан байдлаар шалгарагсдад 2024 оны 9 дүгээр сард сонгон шалгаруулалтын дүнг мэдэгдэнэ.

26. Австралийн тэтгэлэг ямар эрх үүрэг эдлүүлдэг вэ?

Тэтгэлэгт хүртэгч Австралийн их сургуульд сурах курсийг бэлтгэл сургалттай хамтатган хамгийн богино хугацаанд дүүргэнэ. Тэтгэлэг хүртэгчийн эрх, үүргийн талаар Австралийн тэтгэлгийн бодлогын гарын авлага- д дэлгэрэнгүй тусгасан.

Тэтгэлэгт хүртэгч хоёр жилийн курст суралцахаар Австралид ганцаараа очсон тохиолдолд эхний жил амжилттай суралцсаны дараа Монголд нэг удаа ирж, гэр бүлтэйгээ уулзах эрхтэй. Дэлгэрэнгүйг Австралийн тэтгэлгийн бодлогын гарын авлагаас үзнэ үү.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд тэтгэлэгт хамрагдсан тохиолдолд шаардлагатай нэмэлт дэмжлэг үзүүлэх ба үүнийг Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнд дэмжлэг үзүүлэх гэрээний дагуу зохицуулна.

27. Австралийн тэтгэлэг хүртэгчид ямар үүрэг хариуцлага хүлээх вэ?

Тэтгэлэг хүртэгчид сургалт эхлэхийн өмнө Австралийн Засгийн газартай гэрээ байгуулна. Энэхүү гэрээнд тэтгэлэг хүртэгчдийн үүрэг, хариуцлагыг дэлгэрэнгүй тусгасан.

Ерөнхий үүрэг, хариуцлагад Монголд Академик Бэлтгэл Хөтөлбөрт хамрагдаж, Австралид очмогц сургуулиас зохион байгуулах Академик Сургалтын Хөтөлбөр болон бусад бэлтгэл сургалтанд хамрагдах, хичээл сурлагадаа анхаарч, их сургуулийн шаардлагыг бүрэн хангаж амжилттай суралцах, Оюутан Хариуцсан Ажилтантай байнгын харилцаатай байх, Австралийн хууль, дүрмийг сахин биелүүлэх, визний нөхцөл шаардлагыг чанд мөрдөх зэрэг орно.

Тэтгэлэгт хамрагдсан хүмүүс сургуулиа дүүргээд, хоёр жил болсны дараа Австралид зорчихыг зөвшөөрдөг.

28. Тэтгэлэг хүртэгчид гэр бүлээ Австралид аваачиж болох уу?

Болно. Тэд шинэ орчинд дасан зохицож, тав тухтай орчин бүрдүүлэх хүртлээ зургаан сар хүлээсний дараа гэр бүлээ Австралид аваачих нь зүйтэй.  Австралийн Засгийн газраас тэтгэлэг хүртэгчийн гэр бүлд санхүүгийн болон бусад төрлийн дэмжлэг үзүүлэхгүй. Гэр бүлээ дэмжих нь тэтгэлэгт оюутны үүрэг байх болно.

Монгол дахь Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн газар тэтгэлэг хүртэгчдийн гэр бүлийн гишүүдэд “Татгалзах Зүйлгүй” гэсэн бичгийг Австралийн ГХХЯ-наас авч өгөхөөс өөрөөр зорчихтой холбоотой дэмжлэг үзүүлдэггүй.

Тэтгэлэг хүртэгчийн гэр бүлийн /эхнэр буюу нөхөр, үр хүүхдүүд/ Австралид хүлээх үүрэг хариуцлагын талаарх мэдээллийг Цагаачлалын албаны цахим хуудсаас эсвэл суралцах сургуулийн цахим хуудсаас авна уу.

29. Австрали руу зорчих замдаа саатах эсвэл амрах зорилгоор түрүүлж явж болох уу?

Болохгүй. Австрали руу явахад хамгийн дөт замаар явж, очих газартаа шууд хүрнэ. Аялал нь өртөг хямд, аялах явцад гуравдагч оронд учирч болох визний болон бусад эрсдэлээс зайлсхийсэн байна.

 

30. Нислэгийн тийзээ хэрхэн авах вэ? Хэн аяллыг зохион байгуулах вэ?

Австралийн Оюутны 500 ангиллын виз гарсны дараа Монгол дахь Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийн газар тэтгэлэг хүртэгчийн нислэгийн хуваарийг зохицуулж, зорчих бэлтгэл хангуулж, тийзийг журмын дагуу худалдан авч өгнө.

 

31. Оюутны авч явах ачааны дээд хязгаар хэдэн килограмм бэ?

Ачааны дээд хэмжээ нислэгийн компани бүрт өөр өөр байдаг. Иймд та өөрөө нислэгийн компанитай холбогдон зөвлөгөө авна уу. Илүү ачааны төлбөр гарсан тохиолдолд зорчигч оюутан төлбөрийг өөрөө хариуцна.

32. Миний суралцах сургууль байдаг хотод би хэрхэн очих вэ?

Нислэгийн тийзийг таны сурах сургууль байрладаг хот хүртэл (олон улсын болон дотоодын нислэгийн хамт) авч өгнө.

33. Их сургуулиас намайг нисэх буудал дээр хүн тосч авах уу? Очоод би хаана буух вэ?

Виз гарсны дараа, Австрали руу явахын өмнө сургуулийнхаа Оюутан Хариуцсан Ажилтантай холбогдож, аяллын талаар мэдээллээ өгнө үү. Ингэснээр таныг тосч авах үйл ажиллагааг зохицуулж, холбогдох үйл явцыг тайлбарлаж өгнө.

Оюутан Хариуцсан Ажилтантай холбогдож, очоод байрлах байрны талаар ярилцах нь зүйтэй. Таныг хүсвэл, тэд түр амьдрах байр олоход туслана. Харин үнэ төлбөрийг оюутан хариуцна. Урт хугацаанд амьдрах байрыг өөрөө олох хэрэгтэй. Оюутан Хариуцсан Ажилтанд хандаж, дэмжлэг туслалцаа авч болно.

34. Академик Сургалтын Хөтөлбөр (АСХ) хэр чухал вэ?

Энэ бол маш чухал хөтөлбөр. Үүнд зайлшгүй хамрагдах шаардлагатай.

 

35. Би суралцаж байх хугацаандаа өөрийн ажиллаж байсан байгууллагатай харилцаатай байх ёстой юу?

Тийм. Монголд ажиллаж байсан байгууллага, хамт олонтойгоо байнгын харилцаатай байхыг дэмжих төдийгүй үүнийг Буцаан байршуулах төлөвлөгөөний нэг хэсэг болох Харилцааны гэрээгээр зохицуулж, дэмждэг.

 

36. Сургалтаа үргэлжлүүлэхийн тулд би эхний жилд тодорхой дүн үзүүлэх хэрэгтэй юу?

Тийм. Та амжилттай суралцсанаа нотлон харуулах хэрэгтэй. Амжилттай дүн үзүүлээгүй тохиолдолд сургалтын тэтгэлэг зогсох эрсдэлтэй.

 

37. Австралид очоод суралцах чиглэлээ өөрчилж болох уу?

Болохгүй. Таны гаргасан өргөдөл, сонгосон чиглэл, курсэд тулгуурлан сонгон шалгаруулалт хийгдсэн тул өөрчлөх боломжгүй.

 

38. Австрали явахын өмнө би ямар нэг мөнгө авах уу?

Үгүй. Таныг Австралид очиж, сургуульд бүртгүүлсний дараа суурьших нэг удаагийн тэтгэмж, амьжиргааны зардалд хувь нэмэр болох мөнгийг хоёр долоо хоног тутамд олгож эхлэнэ. Их сургуулийн Оюутан Хариуцсан Ажилтан тэтгэмж олгох талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг Австралид  зохион байгуулагдах Академик Сургалтын Хөтөлбөрийн үеэр болон Монголоос явахаас хэдэн долоо хоногийн өмнө тэтгэлэг хүртэгчдэд танилцуулга мэдээллийг өгнө.

 

39. Австралид очиход надаас нэмэлт мөнгө шаардагдах уу?

Тийм. Туршлагаас харахад, Австрали явахдаа 500 орчим австрали доллартай байвал зохино. Энэ мөнгө танд банкны данс нээх хүртэл хоол хүнс, унааны зардал зэрэгт хэрэгтэй. Австралид очоод олон улсын нисэх онгоцны буудалд, эсвэл явахын өмнө мөнгөө солиорой. Бэлэн мөнгө авч явбал хэмжээний хувьд Монгол Улсын хууль, журмын холбогдох заалтуудад нийцсэн эсэхийг шалгана уу.

 

40. Австралид амьдралын өртөг хэд орчим байх вэ?

Амьдралын өртөг нь ганцаар эсвэл гэр бүлтэйгээ хамт амьдрах уу гэдгээс хамаарна. Гэр бүлийнхэн нь Монголд үлдсэн тохиолдолд суралцах хугацааны туршид тэдэнд туслах шаардлага гарч болно. Тэд тантай хамт Австралид амьдрах бол тэднийг дэмжиж тэтгэх санхүүгийн хангалттай баталгаатай болохоо Австралийн Засгийн газарт нотлох шаардлагатай.  Дэлгэрэнгүй мэдээллийг Австралийн Гадаад Хэрэг Худалдааны Яамны цахим хуудсаас үзнэ үү.

 

41. Урт хугацаанд амьдрах байрыг хэн надад олж өгөх вэ? Сургуулийн кампус дотор тэтгэлэгт оюутан амьдрах боломжтой юу?

Оюутан Хариуцсан Ажилтан туслах ч, урт хугацаанд амьдрах байраа та өөрөө олох хэрэгтэй. Сургуулийн кампус дотор байр байдаг боловч, Австралийн тэтгэлэг хүртэгч тэнд байрлах давуу эрх эдлэхгүй тул боломжит хувилбаруудыг Оюутан Хариуцсан Ажилтантай зөвлөлдөж болно.

 

42. Австралид эхнэр/ нөхөр, гэр бүлийн гишүүдээ авчрахад ямар дэмжлэг үзүүлдэг вэ?

Тэтгэлэгт оюутны гэр бүлийн гишүүдэд (эхнэр/ нөхөр болон 18 хүртэлх насны хүүхэд) Австралийн Засгийн газраас санхүүгийн нэмэлт дэмжлэг үзүүлэхгүй. Тэтгэлэгт оюутнууд гэр бүлийн гишүүдийнхээ Эрүүл Мэндийн Даатгалын зардлыг хариуцна.

 

43. Австралийн тэтгэлэгт оюутны гэр бүлийн гишүүдэд ямар хүнийг багтаах вэ?

Австралид, гэр бүлийн гүшүүнд эхнэр/ нөхөр, 18-аас доош насны хүүхэд хамаарна. Австралийн визний шаардлагын дагуу, тэтгэлэгт оюутны эцэг эх, хадмууд болон ах, эгч дүүсийг гэр бүлийн гишүүдэд тооцдоггүй бөгөөд тэднийг оюутантай хамт очиж амьдрахыг дэмждэггүй.

 

44. Аюулгүй, тав тухтай орон сууцыг хэрхэн олж болох вэ?

Аюулгүй, тав тухтай байрны сонголт өргөн. Ийм орон сууцыг та өөрөө эсвэл сургуулиараа дамжуулж олно. Энэ талаар сургуулийнхаа Оюутан Хариуцсан Ажилтантай холбогдож зөвлөгөө авах хэрэгтэй.

 

45. Австралид шашинтай холбоотой хориглосон зүйл, хязгаарлалт бий юу?

Австрали нь олон үндэстний орон учраас шашин шүтлэг, түүнтэй холбоотой ёслол үйлдэхэд ямар нэгэн хориг байхгүй. Хүмүүс хүссэн хувцсаа өмсч, мөргөл үйлдэж, хэрэгцээтэй үедээ сүм, хийдэд очиж болно. Австралид хувь хүний эрх, бие даасан байдлыг хамгаалах тогтолцоо өндөр хөгжсөн.

 

46. Миний хүүхдүүд сургуульд сурч болох уу?

Болно. Муж тус бүр маш сайн боловсролын тогтолцоотой бөгөөд сургуулийн насны хүүхдийг сургуульд зайлшгүй хамруулах шаардлагатай. Сургуульд соёл, ёс заншил, шашны хүчин зүйлсийг тооцож, хүүхдийг урамшуулсан, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан орчин бүрдүүлсэн байдаг. Мэргэшсэн, туршлагатай, сайтар бэлтгэгдсэн багш нар олон орноос ирсэн хүүхдүүдийг өөрийн боловсролын тогтолцоонд дасан зохицоход тусалдаг.

 

47. Манай хүүхдүүд англиар ярьдаггүй ч цэцэрлэг, яслид хамрагдаж болох уу?

Болно. Таныг хүүхэд асрах үйлчилгээ хайж явтал, сул орон тоо гарвал, та хүүхдээ хамруулж болно. Хүүхэд асрах үйлчилгээнд таны хүүхдийг мэргэшсэн ажилтан харж хандах, хоол унд, ариун цэврийн үйлчилгээ үзүүлэх, тоглох болон унтаж амрах өрөө, яаралтай тусламж зэрэг үйлчилгээ багтана. Хүүхэд асрах төвийн бүртгэлийн маягтад шашны тухай асуулт байдаг. Түүнчлэн англи хэлээр ярьж чаддаггүй хүүхдүүдэд зориулж англи хэлний дэмжлэг үзүүлэх богино хугацааны сургалт явуулж болно.

 

48. Австралид байх хугацаанд надад ямар дэмжлэг тусламж үзүүлэх вэ?

Бүх их сургуулиудад тэтгэлэгт оюутанд туслах, яаралтай тусламж дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор оюутанд үйлчлэх төвүүд ажилладаг. Тус төвүүдээс байр орон сууц олох, гэр бүлдээ дэмжлэг туслалцаа авах, боломжтой бол зарим онцгой хэрэгцээг хангахад тусламж авч болно. Мөн Австралийн их сургуулиудад эрүүл мэндийн болон зөвлөх үйлчилгээг үнэ төлбөргүй (эсвэл оюутнуудад хямд үнэтэй) үзүүлэх төвүүд ажиллахын зэрэгцээ биеийн тамир спорт, дэлгүүр болон бусад үйлчилгээний газрууд оюутны хотхонд байдаг.

 

49. Би өөрийн үндэсний, шашны болон уламжлалт баяр ёслолыг тэмдэглэж болох уу?

Болно. Австралийн ихэнх мужийн нийслэл хотуудад хүмүүс өөрсдийн шашин, уламжлалт соёл/ үндэсний баяр ёслолыг хамтдаа тэмдэглэдэг.

 

50. Би Австралид сурч байх хугацаандаа хагас цагаар ажиллаж болох уу?

Болно. Оюутнууд хичээлийн үеэр хоёр долоо хоногт 48 цаг хүртэл, амралтын хугацаанд бүтэн цагаар ажиллах боломжтой. Та ажилд орохын өмнө Оюутан Хариуцсан Ажилтанд энэ талаар мэдэгдэх ёстой. Австралийн Оюутны (ангилал 500) виз нь Австралид байх хугацаанд хөдөлмөр эрхлэхтэй холбоотой хязгаарлалтуудыг тавьдаг бөгөөд тус нөхцөлийг хангаагүй тохиолдолд визний зөрчилд тооцогдох тул Оюутан Хариуцсан Ажилтантай энэ талаар зөвлөлдөнө үү.

 

51. Намайг сурч байх үед манай гэр бүлийн хүн ажил хийж болох уу?

Боломжтой. Таныг сурч байх үед танай гэр бүлийн хүн бүтэн цагаар ажиллаж болно.

52. Австрали Улс хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд ээлтэй юу?

Тийм. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд ээлтэй орчин бүрдүүлсэн байдаг. Олон нийтийн газрууд тухайлбал, их сургуулиуд, зах, цэцэрлэгт хүрээлэнгүүд нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, үйлчлүүлэгчдийн хэрэгцээнд шаардлагатай тохижилт хийсэн байдаг. Тухайлбал, их сургуулиудад хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд үйлчлэх цахилгаан шат, машины зогсоол, кампус дахь үйлчилгээний газрууд болон ариун цэврийн өрөө бий. Түүнчлэн их сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд үнэ төлбөргүй, нууцлалыг чанд хадгалах, найдвартай үйлчилгээ үзүүлдэг.

Австралийн их сургуулиудад оюутанд үнэ төлбөргүй эсвэл хямд үнээр эрүүл мэндийн болон зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх, мөн Австралид байх хугацаанд нь хувийн амьдралд нь нөлөөлөх асуудлаар ярилцаж, зөвлөгөө өгөхөд зориулсан олон улсын оюутнуудад үйлчлэх төвүүд байдаг.

Их сургуулийн байр, хувийн олон орон сууцанд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд нэвтрэх боломжийг хангасан цахилгаан шаттай. Зарим хувийн орон сууцанд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнд зориулсан тохижилт хийгдээгүй байх тул байрны сонголт хийхдээ асууж лавлах нь зүйтэй.

Сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудад тохиромжтой орон сууцаар хангах үүрэгтэй. Хөгжлийн бэрхшээлтэй тэтгэлэг хүртэгчид үзүүлэх бололцоотой дэмжлэгийн талаар Австрали явахын өмнө мэдэж авах болно.

 

53. Нийтийн тээврийн хэрэгслээр үйлчлүүлэх боломжтой юу?

Австралид хот доторх нийтийн тээврийн дэд бүтэц (төмөр зам, трамвай, усан тээвэр, автобус болон такси) өндөр хөгжсөн бөгөөд ихэнх тээврийн хэрэгсэлд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд үйлчлүүлэх болон нярай хүүхдийг тэрэгтэй нь оруулах нөхцөлийг хангасан. Галт тэрэг болон автобусанд дугуйтай тэргэнцэр байршуулах зай хангалттай байдаг. Харааны бэрхшээлтэй иргэдэд үзүүлэх дэмжлэг нь Австралийн хотуудад түгээмэл байдаг бөгөөд цахилгаан шатны товчлуур, төмөр зам, автобусны буудал зэргийг брайль үсгээр тэмдэглэсэн байдаг ба гэрлэн дохионы дуут тохируулга, таяг ашиглаж буй хүмүүсийг чиглүүлэх явган зорчигчийн замын тэмдэглэл зэрэг дэмжлэгүүд байдаг. Австралид очсон эхний долоо хоногт эдгээр туслалцааны системүүдийн талаар зохих сургалтанд хамрагдахад тань Оюутан Хариуцсан Ажилтан туслах болно.

 

54. Хүнсний болон бусад хэрэгцээтэй зүйлсээ худалдан авах боломжтой юу?

Австралийн бүх хот, суурингуудад долоо хоног/ сарын хүнсээ боломжийн үнээр авах жижиглэнгийн худалдааны газрууд болон дэлгүүрүүд элбэг байдаг. Томоохон худалдааны төвүүдэд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд хүртээмжтэй үйлчлүүлдэг.

Австралийн их сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудыг бие даан амжилттай суралцах бүхий л нөхцөлөөр бүрэн хангаж, дэмжлэг үзүүлэх механизмыг ашиглах боломжийг хангах үүрэгтэй.

 

55. Ямар үйлчилгээ, тоног төхөөрөмж, хэрэгслээр хангах вэ? Жишээлбэл, намайг тусгайлан асарч, туслах хүн байх уу?

Хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутан бүрийн онцлог хэрэгцээг судлан, үнэлгээ хийж, үзүүлбэл зохих дэмжлэг туслалцааг тодорхойлдог. Үүнд: академик сургалтын болон бусад дэмжлэгүүд хамаарна. Тухайлбал хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнийг асарч байгаа хүнд санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний эмчилгээний зардал, тусгай төхөөрөмж олгох зэрэг ордог. Мөн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнийг курст бүртгүүлэх арга замыг сайжруулахын тулд орчин, тоног төхөөрөмжид тохируулга хийх, суралцах болон оюутныг үнэлэх аргуудад өөрчлөлт оруулах замаар дэмжлэг үзүүлж болно.

Австралийн их сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудыг суралцуулахад зайлшгүй шаардагдах механизмыг хэрэглэх, тухайлбал хичээлийн материалыг өөрчлөх, их сургуулийн үйлчилгээг хүртэх боломжоор хангах үүрэгтэй.